درس های از پدافند غیر عامل
ریزگرد چیست؟
ریزگرد ها و ذرت معلق و سلامت انسان
حتما تاکنون شنیده اید که هوای تهران حاوی ذرات معلق بسیار ریز است. این ذرات یا مانند گرد و غبار منشاء طبیعی دارند و با جریان باد وارد هوای شهرمان می شوند و یا از احتراق انواع سوخت ها در کوره ها و مشعل ها و به ویژه در خودروها و از همه مهمتر از خودروهای دیزلی و خودروهای بنزینی کاربراتوری تولید می شوند.
تفاوت عمده اثر ذرات بر سلامتی انسان در منشاء و اندازه آن است. ذراتی که از احتراق تولید می شوند به مراتب سمی تر و خطرناک تر از ذرات طبیعی هستند. علاوه بر آن ذرات ناشی از احتراق بسیار ریزتر از ذرات طبیعی هستند و به همین دلیل می توانند تا اعماق دستگاه تنفسی انسان نفوذ کنند و حتی وارد جریان خون شوند. از این رو قرار گرفتن در معرض دود موتور دیزل و دود خودروهای کاربراتوری بسیار خطرناک است و این خطر در صورتی که زمان مواجهه با این ذرات بیشتر باشد، افزایش می یابد.
مطالعات علمی متعدد بر روی ذرات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض آلاینده ذرات باعث بروز مشکلات زیادی می باشد، از جمله:
- مرگ زودرس در افراد مبتلا به بیماری های قلبی و ریوی
- حملات قلبی غیر کشنده
- ضربان قلب نامنظم
- تشدید آسم
- کاهش عملکرد ریه
- افزایش علایم تنفسی مانند تحریک راه های هوایی، سرفه و یا تنفس مشکل
- و در مواردی که ذرات دوده وارد بدن شوند، ابتلا به سرطان ریه
افراد مبتلا به بیماری های قلبی و ریوی، کودکان و افراد مسن در صورت قرار گرفتن در معرض آلودگی ذرات، بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند. با این حال، حتی اگر شما سالم هستید، ممکن است در صورت قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی ذرات، به طور موقت دچار عوارض آن شوید.
ذرات ریز علت اصلی کاهش دید (مه) در نقاط مختلف می شود. این مواد همچنین می توانند توسط باد در فواصل طولانی جابجا شده و بر روی زمین و یا آب فرو نشیند. اثرات این پدیده عبارتند از: ایجاد دریاچه ها و رودخانه های اسیدی، تغییر در تعادل مواد مغذی موجود در آب های ساحلی و حوضه رودخانه های بزرگ، کاهش مواد مغذی موجود در خاک، صدمه زدن به جنگل و محصولات کشاورزی و همینطور تاثیر بر تنوع زیست بوم.
ذرات چگونه اندازه گیری می شوند؟
به علت نقش اندازه ذرات بر میزان تاثیر آن ها بر سلامتی انسان، این آلایندگی بر اساس استاندارد در دو سایز مختلف شامل همه ذرات با قطر کوچکتر از 10 میکرون و همه ذرات با قطر کوچکتر از 5/2 میکرون اندازه گیری شده و به صورت واحد جرم در متر مکعب هوا گزارش می شوند.
حد استاندارد ذرات معلق برای سلامت انسان
بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز و یا حد استاندارد تعیین می شود. در مورد ذرات معلق کمتر از 10 میکرون این حد برابر 154 μg/m3 تعریف شده است و حد استاندارد آلاینده ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون برابر 35 μg/m3 است و منظور این است که اگر متوسط غلظت این آلاینده ها در طول شبانه روز (244 ساعت) کمتر از این مقدار باشد، به لحاظ آلاینده مورد نظر هوا سالم است و اگر بیش از آن بود بسته به میزان غلظت، هوا در شرایط ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم، بسیار ناسالم و یا خطرناک قرار دارد.
در هنگام وجود آلایندگی ذرات چه باید کرد؟
بهترین کار دوری از هوای محیط است. این به ویژه برای گروه های حساس جامعه شامل سالمندان، افراد باردار، کودکان مبتلایان به بیماری های قلبی و تنفسی و آسم بسیار ضروری است. راه حل موثر دیگری وجود ندارد.
تحقیقات نشان داده است، استفاده از ماسک های تنفسی معمولی که در داروخانه ها به فروش می رسد، تأثیری بر جلوگیری از نفوذ این آلاینده بر بدن ندارد. علاوه بر آن دستگاه های تصفیه هوای خانگی نیز قادر به حذف ذرات بسیار ریز از هوای محیط نیستند.
